Leren vanuit aanpassing of met plezier?

Leren is leuk!

Mensen leren graag nieuwe dingen!

We zijn allemaal kind geweest. En al heel jong zijn we als kind gaan leren door te experimenteren. Nieuwe dingen leren we vanuit behoeften, nieuwsgierigheid en onze fantasie kent nog geen grenzen. Fouten maken bestaat nog niet. Oordelen daar hebben we in het begin nog geen last van. Als iets niet werkt dan doe je gewoon iets anders.

Deze creatieve fase wordt al snel ingeperkt door onze opvoeding die bepaalt wat goed is om te leren én wanneer én in welk tempo. Zo worden veel kinderen met de beste bedoeling al overvraagd door opvoeders of het schoolsysteem en wordt leren eerder een bron van stress dan leuk om te doen.

   Spanning is de grootste 'vijand' van leren!

Gek genoeg kom ik regelmatig trainers tegen die beweren dat mensen niet van veranderen houden. Bij deze trainers wil je echt uit de buurt blijven want ze belemmeren jou in je persoonlijke groei. Ze projecteren hun eigen beperkende overtuigingen op jou.

Het is een beperkende overtuiging dat mensen niet van veranderen houden!

Hoe remmen mensen hun persoonlijke groei?

Mensen zijn van kinds af aan bezig met veranderen. Waar mensen bang voor zijn is de mislukking of de angst voor afwijzing als iets niet lukt. Veel mensen zijn bang voor pijn en reageren daarom instinctief met afhouden.

Die angst is het product van onze opvoeding. Het is aangeleerde angst. Weerstand is een beschermingsmechanisme. Als mensen ervaren dat fouten maken mag en oké is dan kunnen ze hun angst loslaten. En komen mensen weer in hun natuurlijke staat van groeien en bloeien.  

Zet jezelf niet vast!

Heb je een gesloten of  een groei mindset?

Dr. Carol Dweck heeft onderzocht hoe leerlingen met mislukkingen omgaan. Wat maakt dat bij (kleine) teleurstellingen het ene kind veerkrachtig is en het andere kind teleurgesteld afhaakt? Uit haar onderzoek blijkt dat de onderliggende overtuigingen over leren en intelligentie bepalen of mensen een 'fixed or growth mindset' hebben. 

Of je nu gelooft dat je iets kan,

of je gelooft dat je het niet kan:

je hebt waarschijnlijk gelijk,

Henry Ford

Als je de overtuiging hebt dat persoonlijke groei mogelijk is dan begrijp je ook dat je daarvoor in beweging moet komen. Leren doe je niet door mijn tekst te consumeren. Het is wel een goed begin. De vraag is: 'Wat ga je ermee doen'? Want door te doen bouw je nieuwe ervaringen op en ontwikkel je jezelf. 

Heb jij ook zo'n flexibel brein?

Uit recent neuro wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ons brein heel flexibel is. Door te oefenen en te experimenteren ontstaan er nieuwe neurologische verbindingen. Je stimuleert je hersenen door bijvoorbeeld veel vragen te stellen, veel te bewegen, gezond eten en voldoende slapen. En 'last but not least': oefenen, oefenen, oefenen. 

We hebben het al eerder gehad over de 'psychologie en fysiologie' van succes. Jezelf in een vermogende stemming brengen. De COACH state komt straks aan bod bij het NLP Communicatie model. Net als de: 'Power moves' van Amy Cuddy. Yoga is natuurlijk super waardevol. Net als wandelen en plezier!

Een belangrijk hulpmiddel bij leren is feedback. Wist je dat uit onderzoek blijkt dat iemand 'slim' noemen een 'fixed mindset' stimuleert? En dat iemand prijzen voor het in actie zijn en durven experimenteren een 'growth mindset' versterkt? In het laatste geval gaan mensen meer uitdagingen aan en ontwikkelen ze zich beter.

De wetenschapsjournalist Mark Mieras stelt dat leren altijd begint met een verwachting. Wanneer er iets anders gebeurt dan je verwacht, ontstaat er een verrassing. Deze verrassing wordt opgeslagen in de hersenen. 

In mijn ervaring in het werken met mensen leidt verrassing ook wel eens tot verwarring. 

Het is oké als je verwarring ervaart. Het betekent dat je de grenzen van je 'oude' referentiekader hebt bereikt. Je gaat uit je 'comfort zone' en staat op het punt om iets nieuws te leren.

Als verwarring omslaat in paniek dan is het goed om even te vertragen. En nieuwsgierig te zijn naar de verwarring. Wat valt hier te leren? Regelmatig komen mensen hier ook een beperkende overtuiging over zichzelf tegen. Goed nieuws want er valt dus nog meer te leren.

Verwarring is een doorgang

naar een nieuwe en andere wereld,

Aldous Huxley

Leren leuk vinden is volgens Mark het gevolg van het leren. Voor het integreren van het geleerde is het belangrijk om het eerst los te laten. Om het vervolgens weer op te halen uit het lange termijn geheugen. In het navolgende filmpje komt het belang van leren en de menselijke behoefte om van waarde te willen zijn mooi naar voren:

Jammer genoeg gaat leren in de praktijk lang niet altijd gepaard met plezier. Omdat het speelse van het kind in ons wordt overvleugeld door interne- of externe regelgeving.

Hoe verliezen we onze speelsheid?

De aanpassings mechanismen van onze interne regelgeving worden ook wel persoonlijk script genoemd. De Transactionele Analyse gaat ervan uit dat mensen al voor hun vijfde levensjaar een script hebben ontwikkeld waarbij de gedragspatronen vastliggen die iemand heeft te doen om erbij te horen. En 'erbij horen' is voor ons mensen als groeps gebonden wezen van levensbelang.

De Transactionele Analyse kent 5 gedragspatronen die ‘drivers’ worden genoemd omdat ze - meestal onbewust - ons gedrag aansturen. Zo leren mensen om:

a. anderen een plezier te doen,

b. sterk te zijn,

c. hun best te doen,

d. op te schieten en/of

e. dingen perfect te doen.

 Het zelfbeeld van mensen komt bij het leren van iets nieuws vaak onder druk te staan.

Kan ik dit wel? Wat als ik niet voldoe aan de verwachtingen of nieuwe eisen?

Naarmate de stress tijdens het leren toeneemt krijgen mensen ook meer last van hun scriptmatige gedragspatronen. Scriptmatig gedrag is een valkuil omdat de effectiviteit van je leren afneemt. Niet bewust zijn van je ‘driver’ gedrag maakt dat de keuze weg is om flexibel te zijn en je overgeleverd bent aan wat je script je voorschrijft.

Everything can look like a failure

 in the middle

Rosabeth Moss Kanter 

Welke stappen heeft een leerproces?

De NLP kent voor het leren het 4 staps leerproces waar later een 5e stap aan is toegevoegd.

Bij stap 1 is iemand onbewust onbekwaam. Je weet nog niet dat je iets niet kan. Zo heb ik me lang niet gerealiseerd de taal Koreaans niet te beheersen.

Bij stap 2 wordt iemand bewust onbekwaam. Ik stond er pas echt bij stil op het moment dat mijn nichtje Koreaans ging studeren. Start hier nu het leerproces? In dit geval voor mij niet. Ik heb geen enkele behoefte om Koreaans te leren. Wat los staat van het feit dat ik het heel bijzonder vindt dat mijn nichtje inmiddels vloeiend Koreaans en Japans spreekt.

  Voor het starten van een leerproces is een 'trigger' nodig.

Als iets nieuws leren voor mij belangrijk is dan is er sprake van innerlijke motivatie. Dat heeft met mijn waarden te maken. Waarden sturen ons gedrag aan (zie het model van de Neurologische Niveaus). Het wordt lastiger als ik iets moet leren van een ander. Zoals op school vaak gebeurt.

Dan is het van belang om de externe motivatie te verbinden met een interne motivatie. Want iets moeten leren is geen feestje. En mensen leren nou eenmaal makkelijker met plezier en vanuit ontspanning. Iets leren omdat het moet vanuit school of vanuit een werkgever zou je externe regelgeving kunnen noemen. Iets leren omdat het moet vanuit je script interne regelgeving.

In beide gevallen moet er iets en dat werkt stress verhogend. Als leren te veel stress geeft dan gaat het plezier en de creativiteit eruit. Wordt het leren stroperig. Komen al snel overtuigingen op zoals: ‘dat kan ik niet’ of ‘zo ben ik nou eenmaal’. Je kunt meer leren dan je denkt dat je kunt leren. Zolang je maar leert vanuit innerlijke motivatie, ontspanning en plezier.

Bij stap 3 start het leerproces bij voldoende motivatie met bewust bekwamen.

   Er bestaat geen substituut voor oefenen.

John Grinder zegt vaak: oefenen, oefenen, oefenen en als je klaar bent.............oefenen. Heb je wel eens een interessante cursus gevolgd om later tot de ontdekking te komen dat je er niet zoveel mee hebt gedaan? Vandaar dat het hebben van een concreet doel zo belangrijk is. Waar doe je het voor? Hoe weet je dat je het hebt bereikt? Leren is een mooie reis van vallen en opstaan.

Valkuilen bij het oefenen zijn de ‘drivers’ uit je script:

• Doe de ander een plezier: meer aandacht voor leerdoelen van anderen dan van jezelf

• Wees sterk: alles alleen doen en geen hulp vragen als je er nog niet uitkomt

• Doe je best: je doet te veel dingen tegelijk waardoor het steeds net niet wordt

• Maak voort: te snel willen en jezelf niet de tijd geven om het te integreren in je dagelijks leven; de meeste mensen gebruiken een fractie van wat ze hebben geleerd

• Wees perfect: de lat te hoog leggen omdat je het van jezelf in 1 keer perfect moet doen.

Leer je ‘drivers’ dus herkennen en geef jezelf toestemming om met plezier en in je eigen tempo te leren. Blik regelmatig terug en waardeer de stappen die je al hebt gezet.

Meet jezelf niet af aan anderen. Loop je eigen pad. Gebruik wel de steun van anderen en je zult verbaasd zijn over wat je allemaal gaat bereiken.

Bij stap 4 ben je op deze wijze spelenderwijs aangekomen en merk je op dat je onbewust bekwaam bent geworden. En zodra je bewust bent hoe je dat hebt gedaan dan kun je het ook weer aan anderen leren. 

Stap 5 van het leerproces is bereikt. Meesterschap!

Geniet van de reis!

Een oud gezegde luidt:

"een reis van duizend mijl, begint bij de eerste stap".

Mensen die in beweging komen die maken het verschil. Geniet van iedere stap. Neem ook af en toe pauze want ook dat draagt bij aan leren. Verwonder je in je vrije tijd over de mogelijkheden die de wereld te bieden heeft. En geniet van dit filmpje over hoe je met plezier succesvol verandert. En ja, er is een verrassing ingebouwd. Have fun: