Coachen vanuit 6 verschillende perspectieven

Welke vragen stel je?

Welke rollen heb je als coach?

Gebruik jij als coach ook regelmatig het model van de Neurologische Niveau’s? En ben je daarbij wel eens op zoek naar: “welke vragen stel ik”? En weet je ook wat je rol als coach is op de zes verschillende lagen? En welke vermogens je van jezelf bewust inzet op de verschillende lagen? Een prachtig hulpmiddel om hier verder in te groeien is het model van Coachen met een grote C.

Wist je trouwens dat de Neurologische Niveaus ook wel de niveaus van leren en veranderen worden genoemd? Door bewust te zijn van jouw rol op de verschillende lagen zul je merken dat je nog effectiever wordt in het begeleiden. Wil je weten hoe?

In het boek Coachen vanuit een veelzijdig perspectief geeft Robert Dilts de verschillende rollen weer die van een Coach met een grote ‘C’ worden gevraagd. We doorlopen stap voor stap de verschillende lagen zodat jij ook leert te schakelen tussen deze rollen. Mogelijk word je zo ook nog meer bewust waar je kracht ligt en waar je wellicht jezelf nog verder wilt ontwikkelen. Het effect zal zijn dat je jezelf nog effectiever leert in te zetten als instrument waardoor je coachee makkelijker zijn of haar doelen zal bereiken.

De Neurologische Niveaus en de 6 rollen.

1. Op de laag van de omgeving is je rol gids zijn.

Een gids is al eerder op de plaats van bestemming geweest en kan zijn kennis en ervaring delen. Recent sprak ik met een leidinggevende die een medewerker aan het inwerken was en hem voor het eerst meenam naar een vergadering met andere afdelingshoofden. Voor de leidinggevende bekend terrein waarover hij zijn medewerker veel kon vertellen.

2. Op de laag van gedrag is je rol coach zijn met een kleine letter ‘c’.

De coach geeft feedback aan de coachee om specifiek gedrag te verfijnen. Zo gaf deze leidinggevende feedback op het gedrag van zijn medewerker als laatstgenoemde bijvoorbeeld inbreng gaf vanuit zijn expertise tijdens deze vergadering. Wat zijn de kleine details die het verschil maken? Waardoor deze medewerker zijn communicatie kan verbeteren. Een effectieve coach geeft feedback zonder oordeel.

3. Op de laag van vaardigheden is je rol opleider.

Onderwijzen is meer gericht op het verwerven van algemene (cognitieve) vermogens dan op specifieke prestaties in specifieke situaties. Het komt regelmatig voor dat ik een coachee een basistraining communicatievaardigheden laat volgen en pas dan ga coachen. In de praktijk leert iemand dan veel meer dan zijn oorspronkelijke coachvraag en het coachen zelf gaat daarna ook veel effectiever.

4. Op de laag van waarden en overtuigingen is je rol mentor zijn.

Bij mentorschap faciliteert de mentor dat de coachee zelf ontdekt wat hem van binnenuit motiveert en welke hulpbronnen hij nodig heeft om zijn doelen te bereiken.

   Knowledge speaks, 

but wisdom listens, 

Jimi Hendrix.

Een mentor is adviseur en raadgever en ondersteunt om belangrijke waarden en overtuigingen helder te krijgen of te versterken. De mentor gebruikt daarbij zichzelf als voorbeeld.  Functionele waarden en overtuigingen hebben direct een positieve invloed op de vaardigheden en het gedrag van de coachee.

 5. Op de laag van identiteit is sponsorschap nodig.

Ooit zong André Hazes eens een liedje over: ‘zij gelooft in mij’. Sponsorschap is het herkennen en erkennen van de kerneigenschappen van de coachee. Soms zie je belangrijke kwaliteiten in iemand die de persoon bij zichzelf nog niet herkent.

Heb jij ook wel eens een ervaring gehad van iemand die onvoorwaardelijk achter je stond. Sporters hoor je soms zeggen: “de trainer heeft mij vertrouwen gegeven” en dat draagt bij aan slagen van de sporter. Ook al doe je soms onhandige dingen; je blijft ervaren dat deze persoon jou oké blijft vinden als mens. Vertrouwd worden en vertrouwen hebben in jezelf zijn heel belangrijke factoren in leer- en verander processen.

6. Op de laag van spiritualiteit is je rol ’wakker schudden’.

De mysticus Anthony de Mello zei ooit: ‘Wake up, Wake up’. Want als mensen wakker en bewust zijn van hun ingesleten (gedrags)patronen dan pas is er de mogelijkheid tot keuze. En hoe meer keuzemogelijkheden coachees hebben des te flexibeler worden ze in hun gedrag. Leuk visitekaartje voor de Coach met de grote ‘C’. Wat is je beroep?: ‘wakkerschudder’.

Wanneer stopt ontwikkeling?

Het mooie is dat mensen altijd kunnen blijven groeien. Ongeacht hun leeftijd. Als je maar contact maakt met je levensvuur. Waar word je blij van? Waar mag ik je ‘s-nachts voor wakker maken? Wat geeft jouw leven zin?

Het is leuk om de reactie van zowel jonge als oudere mensen te zien als ze de vraag krijgen voorgelegd: “wie of wat wil je worden als je opgroeit”? Let ook op de lichaamstaal. Bij wie zie je dat de ogen gaan twinkelen?

Eén ding is zeker. Je bent nooit te oud om te leren en het gaat veel makkelijker als je er vertrouwen en plezier in hebt.